1364 - 12 maja król Kazimierz Wielki wydał uroczysty
przywilej powołujący do życia Studium Generale, czyli uniwersytet,
jako drugą po Pradze uczelnię tego typu w Europie Środkowej. 1 września
1364 papież Urban V zatwierdził ten przywilej. Nowo założony uniwersytet,
wzorowany na włoskich uczelniach Bolonii i Padwy, miał charakter korporacyjny
i państwowy. Uczelnia obejmowała wydziały prawa, medyczny i nauk wyzwolonych,
nie miała jednak wydziału teologicznego. Podstawą finansowania jej istnienia
były dochody z żup solnych.
Dopełnieniem przywileju było wydanie pod tą samą datą
przywileju miejskiego, uzupełniającego królewskie zobowiązania oraz regulującego
wzajemne stosunki społeczności akademickiej i municypalnej. Nauka odbywała
się przypuszczalnie na zamku wawelskim; wydaje się też, że Kazimierz rozpoczął
budowę gmachu akademii we wsi Bawół, a jego fundamenty odkryto na placu
Wolnica w roku 1868. Krakowska wszechnica nie przeżyła swego założyciela
i jej odnowienie nastąpiło dopiero pod koniec stulecia; mimo to podana
powyżej data jest uważana za początek istnienia uniwersytetu krakowskiego,
a w rocznicę tego dnia obchodzi się obecnie Święto Uniwersytetu Jagiellońskiego.
1370 - 30 października zmarł król Kazimierz Wielki
1397 - Odnawiana Akademia Krakowska uzyskała pozwolenie
papieskie na organizację wydziału teologicznego. Stało
sie to z inicjatywy królowej Jadwigi i dzieki jej staraniom.
1399 - 17 lipca zmarła królowa Jadwiga (kanonizowana
8 czerwca 1997 roku).
1400 - 26 lipca król Władysław Jagiełło wydał przywilej,
na mocy którego reaktywowany został Uniwersytet Krakowski (od XIX
wieku zwany Jagiellońskim). Fundusze na jego renowację pochodziły
ze sprzedaży klejnotów królowej Jadwigi, zgodnie z jej ostatnią wolą. Wykłady
rozpoczęto 24 lipca. Nowa uczelnia posiadała wszystkie wydziały, łącznie
z teologicznym. Szczytowy okres jej rozwoju w wiekach średnich przypada
na drugą połowę XV wieku i pierwsze ćwierćwiecze XVI stulecia.
Siedziba
uniwersytetu mieściła się w gmachu Collegium Maius przy dzisiejszej ulicy
Jagiellońskiej (róg ulicy św. Anny).
Niebawem rozpoczęto budowę kolegiów
-
1403 - przy ulicy Grodzkiej (spłonęło w 1455)
-
1464 - przy ulicy Brackiej
-
1469 - przy ulicy Gołębiej (Collegium Minus)
ok. 1405 - Z fundacji Jana Stobnera powstaje pierwsza katedra matematyki i astronomii na Uniwersytecie Jagiellońskim
1409 - Udział przedstawicieli Akademii Krakowskiej
na soborze w Pizie
1414 - Działalność reprezentantów Akademii Krakowskiej
na soborze w Konstancji; słynne wystąpienie Pawła Włodkowica.
1431 - Zmarł Stanisław ze Skalbmierza, prawnik, pierwszy
rektor Akademii
1431 - Na zamku wawelskim odbyła się dysputa religijna
pomiędzy magistrami uniwersytetu krakowskiego a przedstawicielami ruchu
husyckiego.
1433 - Wydano pierwsze statuty dla odrębnego wydziału
lekarskiego uniwersytetu krakowskiego.
1433 - Na uniwersytecie prowadził wykłady Grzegorz
z Sanoka, reprezentant wczesnego humanizmu w kulturze polskiej.
1434 - 31 maja zmarł król Władysław Jagiełło.
Fragment sarkofagu króla Władysława Jagiełły w katedrze na Wawelu
1435 - Zmarł Paweł Włodkowic, znakomity prawnik polski
i rektor uniwersytetu, reprezentant Polski na soborze w Konstancji.
1447 - W obecności króla Kazimierza Jagiellończyka
wizytującego Akademię Krakowską, rektor Jan z Ludziska wygłosił mowę w
obronie chłopów.
1450 - Z inicjatywy Marcina z Żurawicy powstała na
uniwersytecie katedra astrologii (katedra astronomii istniała od samego
początku)
ok. 1450 Marcin Król z Żurawicy napisał "Geometrię
praktyczną, czyli traktat sztuki mierniczej" ("Geometriae practicae seu
Artis mensurationum Tractatus").
1473 - Zmarł Jan Kanty (z Kęt), profesor Akademii
Krakowskiej, kanonizowany w 1767 r.
1475-1525 - Szczytowy okres rozwoju Akademii, a zwłaszcza
jej szkoły astronomicznej i matematycznej.
W pięćdziesięcioleciu 1470-1520 łącznie zapisało się ponad
14300 studentów.
1492-1496 - W Krakowie kształcił się Mikołaj Kopernik
(ur.1473, zm.1543); słuchał wykładów z matematyki, astronomii, teologii
i medycyny. Był uczniem sławnej krakowskiej szkoły matematycznej, reprezentowanej
przez Marcina z Żurawicy i Marcina Biema.
1493 - Zmarł Marcin Bylica z Olkusza, astronom, lekarz
i astrolog.
1495 - Zmarł Wojciech z Brudzewa, matematyk i astronom.
1496 - Zmarł w Krakowie Filip Kallimach, włoski humanista,
poeta i pisarz polityczny; od 1472 wykładał w Akademii Krakowskiej; od
1474 był sekretarzem kancelarii królewskiej.
Jan z Głogowa
(fragment znaczka pocztowego z
serii "Polskie Milenium" (2001 r.)
1507 - Zmarł Jan z Głogowa, scholastyk, matematyk.
1509 - W Krakowie wydano jako pierwszy w Polsce drukowany podręcznik
arytmetyki (było to dzieło Jana de Sacrobosco "De Algorismo"
zawierające naukę rachunków na dodatnich liczbach całkowitych).
1513 - Ukazał się "Algorytm liniowy (Algorithmus linealis...)"
Jana z Łańcuta - pierwsza, powstała w kręgu Uniwersytetu
Krakowskiego, książka wykładająca arytmetykę.
1520 - Zmarł Michał z Bystrzykowa, filozof, reprezentant
skotyzmu.
1520 - Na Akademii rozpoczęły się systematyczne wykłady
z języka greckiego.
1523 - Zmarł Maciej Miechowita, lekarz i historyk,
od 1501 wielokrotny rektor.
1528 - Pierwsze wykłady z zakresu prawa rzymskiego
(dotąd wykładano wyłącznie prawo kanoniczne) i języka hebrajskiego.
1530 - Zmarł Jan ze Stobnicy, astronom i geograf,
twórca słynnego globusa, gdzie zaznaczone zostały kontury nowo odkrytej
Ameryki.
XVI w. - Na początku stulecia liczba studentów zaczyna
się zmniejszać: w latach 1500-1510 było 3215 osób (w tym 1724 cudzoziemców)
w latach 1510-1520 było 2816 osób (w tym 1710 cudzoziemców)
1533 - Zmarł Michał z Wrocławia, filozof i logik.
1536 - Zmarł Marcin Biem z Olkusza, uczeń Marcina Króla
z Żurawicy, astronom i matematyk,
propagator reformy kalendarza juliańskiego.
W latach 1491-1496 wykładał przedmioty matematyczno-przyrodnicze
w Akademii Krakowskiej, był wielokrotnie wybierany jej rektorem.
1536 - Zreformowano wydział filozoficzny: powrót
do scholastyki.
1550 - Wykłady hebrajskie Franciszka Stankara
1555 - Zmarł Mikołaj z Szadka, astrolog.
1559 - 26 listopada uczony krakowski Benedykt z Koźmina
przekazał Akademii wNbsp;testamencie 1000 zł rocznie na zakup książek do biblioteki
Collegium Maius. Od tego czasu rozpoczął się systematyczny rozwój Biblioteki
Akademii, dziś Biblioteki Jagiellońskiej. Był to pierwszy stały fundusz
na zakup książek. Na początku XVII wieku księgozbiór Akademii liczył ok.
20000 ksiąg, 2000 rękopiśmiennych kodeksów i kilka tysięcy inkunabułów.
1566 - Ukazała się pierwsza książka techniczna napisana
przez Polaka i wydana po polsku "Geometria, to jest miernicka nauka"
Stanisława Grzepskiego (1524-1570)
1574 - Zmarł Szymon Marycjusz, filolog i pisarz pedagogiczny.
1579 - Reforma wydziału sztuk wyzwolonych przeprowadzona
przez Jakuba Górskiego (zm.1585).
1603 - Reforma Mikołaja Dobrocieskiego,
pełne zwycięstwo scholastyki.
1616 - Rozpoczęła się ostra polemika pomiędzy Akademią,
broniącą swoich praw do organizowania szkolnictwa, a szkołą jezuicką (Studium
domesticum), założoną w 1611 roku (stale zaczęła funkcjonować od 1624 r.
jako kolegium jezuickie) przy kościele św. św. Piotra i Pawła. Polemika
osiągnęła punkt szczytowy w roku 1625, gdy Jan Brożek opublikował trzy
broszury w obronie Akademii (za ich wydanie drukarz Jędrzej Piotrowczyk
musiał stać pod pręgierzem). Ustawiczne awantury i tumulty pomiędzy młodzieżą
szkół jezuickich i Akademii doprowadziły w 1633 roku do zamknięcia kolegium jezuickiego.
1618 - zmarł Walenty Fontana (ur. 1545) z Korzeńska,
matematyk, astrolog, astronom i medyk.
Prowadził pierwszy w Krakowie uniwersytecki
wykład heliocentrycznej teorii Kopernika. Był sześciokrotnie rektorem.
Nauczyciel Jana Brożka.
1619 - Słynny sztycharz Mateusz Merian wykonany przez
siebie widok Krakowa na miedziorycie (zwanym amsterdamskim) opatrzył napisem:
Cracovia totius Poloniae urbs celeberrima atque
amplissima, regia atque Academia insignis (Kraków,
miasto całej Polski najsławniejsze i najświetniejsze, i wyróżniające się
królewską Akademią).
1626 - Zmarł Sebastian Petrycy z Pilzna, filozof,
lekarz i tłumacz dzieł Arystotelesa.
1652 - Zmarł Jan Brożek z Kurzelowa (ur. 1585), wybitny uczony,
matematyk, astronom, uczeń Walentego Fontany, propagator systemu heliocentrycznego
Kopernika. Autor prac z teorii liczb i geometrii (badania wielokątów gwiaździstych).
Hojny ofiarodawca książek. Na krótko przed śmiercią wybrany rektorem UJ.
1674 - Stanisław Piotrkowczyk przekazał swój dom
wraz z drukarnią jako dar dla Collegium Maius Akademii Krakowskiej; stał
się on zaczątkiem drukarni uniwersyteckiej.
1676 - Krzysztof Mieroszewski, architekt i fortyfikator
Krakowa, uzyskał od Sejmu zgodę na założenie w Akademii Krakowskiej Akademii
Rycerskiej lub Marsowej, co jednak nie doczekało się realizacji.
1689-1703 - Na miejscu zburzonego kościoła, który
nie mógł już pomieścić pielgrzymów przebywających do grobu św. Jana z Kęt,
powstała nowy, późnobarokowy kościół św. Anny, dzieło Tylmacha z Gameren
i Antoniego Solariego. Stanowiła ona przykład artystycznego mecenatu Akademii
Krakowskiej, popartego finansowo przez Jana III Sobieskiego.
1703 - W pracy Andrzeja Stanisława Buchowskiego (profesora
matematyki w Akademii Krakowskiej) pt. "Gloria Domini..." zamieszczono
plan Krakowa i plan niedawno ukończonego kościoła św. Anny.
1741 - Biskup krakowski Jan Aleksander Lipski przeprowadził
wizytacje Akademii Krakowski, która w tym czasie znajdowała się w stanie
głębokiego upadku. Próby reorganizacji uczelni natrafiły na opór profesorów
wydziału teologicznego.
1745 - Akademia zakupiła pierwszy teleskop dla katedry
astronomii.
1748 - Biskup krakowski Andrzej Stanisław Załuski
podjął próbę reformy Akademii; założył katedrę prawa natury i narodów.
Inicjatywa ta uległa załamaniu w 1754 r.
1749 - Do Krakowa przybył ks. Marcin Świątkowski,
matematyk, jeden z prekursorów oświecenia na terenie Akademii Krakowskiej;
wnet jednak został stąd usunięty.
1765 - Biskup krakowski Kajetan Sołtyk otrzymał od
papieża pełnomocnictwo na przeprowadzenie wizytacji Akademii, w wyniku
której zreformował w roku 1767 naukę matematyki.
1767 - Kanonizacja Jana z Kęt (Jana Kantego, ur.
ok. 1390, zm.1473) profesora Akademii Krakowskiej, już w XVI-XVII w. powszechnie
czczonego jako święty (został beatyfikowany w 1680 roku).
1777 - Do Krakowa przybył w charakterze wysłannika
Komisji Edukacji Narodowej Hugo Kołłątaj.
1778 - Kołłątaj zreformował wydział filozoficzny
Akademii Krakowskiej, a w 1779 przedstawił całościowy projekt reformy tej
uczelni, od 1780 stopniowo wprowadzany w życie. Akademia została przemianowana
na
Szkołę Główną Koronną, która sprawowała nadzór nad całym szkolnictwem
średnim w Koronie oraz kształciła nauczycieli. Z unowocześnieniem systemu
nauczania, wprowadzeniem języka polskiego i przedmiotów matematyczno-przyrodniczych
szły w parze zmiany organizacyjne (zamiast czterech kolegiów - dwa: fizyczne
i moralne). Z krakowską Szkołą Główną związane są (prócz Kołłątaja, jej
pierwszego rektora) nazwiska Jana Śniadeckiego (matematyka
i astronoma, który bardzo żywo i intensywnie
uczestniczył w reformie kołłątajowskiej),
Jana Jaśkiewicza (mineraloga i przyrodnika),
Antoniego Popławskiego (ekonomisty) i innych.
1780 - Rozpoczęto wykłady na zreformowanym wydziale
medycznym w Kolegium św. Barbary przy Małym Rynku.
1781 - Jan Śniadecki na publicznym wykładzie w Szkole
Głównej Koronnej wygłosił pochwałę Mikołaja Kopernika,
co w tym okresie stanowiło akt odwagi
(dzieło "De revolutionibus..." Mikołaja
Kopernika zostało zdjęte zaledwie 23 lata wcześniej w 1758 roku
z Index librorum prohibitorum,
na którym umieściła je rzymska Kongregacja Indeksu w 1616 roku).
Pochwała ta wygłoszona była po polsku.
1782 - Na pierwszą w Polsce katedrę chemii powołany
został Jan Jaśkiewicz.
1783 - W Krakowie ukazało się dzieło Jana Śniadeckiego
"Rachunku algebraicznego teoria przystosowana do geometrii linii krzywych".
1784 - W styczniu, lutym i kwietniu przeprowadzono
udane eksperymenty z balonem, który wzniósł się na wysokość ok. 4700 metrów
i utrzymał się w powietrzu przez ok. 30 minut. Inicjatorami eksperymentu
byli uczeni krakowscy: Jan Śniadecki, Jan Szaster, Jan Jaśkiewicz i Franciszek
Scheidt.
1786 - Ukazała się praca Franciszka Scheidta, profesora
Szkoły Głównej, pt.
"O elektryczności uważanej
w ciałach ziemskich
i atmosferze".
1787 - Dzięki staraniom Jana Śniadeckiego powstało
obserwatorium astronomiczne w dawnym gmachu pojezuickim
przy Wesołej. Śniadecki rozpoczął tam regularne obserwacje
astronomiczne od 1790 roku.
Awers monety 2 zł wybitej w roku
2001.
1790 - W dniach 5-7 września bawił przejazdem w Krakowie
Johann Wolfgang Goethe; celem podróży związanej z jego zainteresowaniami
mineralogicznymi była Wieliczka.
1794 - Wybuchło powstanie kościuszkowskie. 24 marca
Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę na Rynku.
1803 - Polski język wykładowy na
uniwersytecie krakowskim zastąpiła łacina. Równocześnie miejsce dawnych
kolegiów zajęły wydziały. Dalsze poczynania władz austriackich spowodowały
wyjazd z Krakowa wielu uczonych m.in. Jana Śniadeckiego (do Wilna), Józefa
Czecha (do Krzemieńca).
1805 - W listopadzie połączono uniwersytet krakowski
z lwowskim; siedziba nowej, całkowicie zgermanizowanej uczelni, mieściła
się w Krakowie. Mimo zniemczenia wszechnicy wielu uczonych (matematyk Littrow,
mineralog Hacquet) odegrało pozytywną rolę w kształceniu młodzieży polskiej,
a ich zbiory wydatnie wzbogaciły uczelnię.
1809 - Do Krakowa przybył Hugo Kołłątaj; dokonał
drugiej reformy uniwersytetu krakowskiego, która polegała na jego repolonizacji
oraz na wprowadzeniu licznych zmian organizacyjnych.
1811 - Dyrektorem biblioteki uniwersyteckiej i profesorem
bibliografii został Jerzy Samuel Bandtkie (ur.1768 zm.1835); z jego inicjatywy
w lipcu 1812 roku otwarto czytelnię dla publiczności miejskiej.
1815 - Na mocy traktatu wiedeńskiego powstało Wolne
Niepodległe i Ściśle Neutralne Miasto Kraków z Okręgiem zwane również
Rzeczpospolitą Krakowską (o obszarze 1150 kilometrów kwadratowych,
zamieszkałe w 1815 r. przez 88 tysięcy mieszkańców, z czego 23,4 tys. w
Krakowie). Po 1846 roku anektowane przez Austrię.
1816 - 25 lutego założono Krakowskie Towarzystwo
Naukowe (Societas Litteraria Universitatis Cracoviensis), ściśle związane
z uniwersytetem. Ta druga z kolei na ziemiach polskich instytucja naukowa
(po Warszawskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk) istniała do lat siedemdziesiątych
i dała początek Akademii Umiejętności (1872).
1818 - Statut Organiczny Rzeczypospolitej z 16 października
1818 roku głosił: Starodawna Akademia krakowska hojnością królów Jagiellońskich
założona, dla uwiecznienia pamiątki swych dobroczyńców zachowa nazwisko
"Uniwersytetu Jagiellońskiego". Dotąd używano określenia Akademia
Krakowska, potem Szkoła Główna, sama nazwa w formie łacińskiej
Universitas Iagellonica
pojawiała się w mowach i pismach ulotnych
od roku 1700. W 1864 roku przed niedoszłym jubileuszem pojawiały się głosy,
by wprowadzić nazwę Uniwersytet Kazimierzowski. Ten zamysł
reprezentował Józef Majer, jednak powrót do tradycji piastowskiej nie powiódł
się.
1818 - Przy Uniwersytecie Jagiellońskim powstała
Szkoła Malarska jako osobny wydział uczelni. W 1833 roku odłączyła się
od Uniwersytetu i została włączona do Instytutu Technicznego (powstałego
w 1829 r.)
1826 - Dnia 26 września Uniwersytet Jagielloński
otrzymał od "mocarstw opiekuńczych" nowy statut, krępujący w poważnym stopniu
swobodę organizacyjną i naukową uczelni. Likwidację autonomii Uniwersytetu
towarzyszyło powołanie kuratorii, którą sprawował generał Józef Załuski.
1849 - W związku z tocząca się wojną wyzwoleńczą
Węgrów przeciw panowaniu austriackiemu wielu studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego
uciekło z Krakowa, by walczyć w szeregach armii węgierskiej.
1850 - W lutym Uniwersytet Jagielloński zapoczątkował
cykl wykładów powszechnych; jako wykładowca występował m.in. profesor geografii i znany poeta
Wincenty Pol.
1853 - Dnia 1 stycznia władze rozpoczęły likwidację
autonomii uniwersyteckiej od usunięcia z katedr czterech profesorów (A.Z.Helcla,
A.Małeckiego, W.Pola i J.Zielonackiego). Następnego roku rozwiązały senat,
zlikwidowały wybór dziekanów i zamiast obieralnego rektora wprowadziły
mianowanego kuratora.
1859 - Deputacja studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego
udała się do Wiednia, by domagać się spolszczenia Uniwersytetu.
1860 - Na Uniwersytecie zostało przywrócone prawo
wybierania rektora i dziekanów. W 1861 roku pierwszym wybranym rektorem
został Józef Dietl.
1866 - Oficjalne potwierdzenie władz uzyskało istniejące
dotąd konspiracyjnie Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Uczniów Uniwersytetu
Jagiellońskiego (popularny Bratniak). Organizacja ta przystąpiła
w 1901 roku do budowy pierwszego domu studenckiego w mieście.
1867 - Galicja znalazła się w okresie szerokiej autonomii.
1867 - Studenci UJ założyli Czytelnię Akademicką.
1868 - Odkryto ślady budowli Akademii Kazimierzowskiej
przy placu Wolnica (na terenie dawnej wsi Bawół).
1868 Dyrektorem Biblioteki Jagiellońskiej został
Karol J.T.Estreicher (dyr. 1868-1905), twórca bibliografii narodowej; zrealizował
koncepcję stworzenia z Biblioteki Jagiellońskiej biblioteki narodowej.
1869 - W lipcu odkryto w katedrze wawelskiej grób
Kazimierza Wielkiego, któremu w dniu 8 lipca sprawiono drugi pogrzeb.
1872 - Towarzystwo Naukowe Krakowskie zostaje
przekształcone w Akademię Umiejętności.
1873 - Młodzież akademicka Krakowa, na wieczorze
poświęconym rocznicy urodzin Adama Mickiewicza, postanowiła rozpocząć starania
o sprowadzenie zwłok poety do Krakowa.
1883 - Dwaj chemicy krakowscy, profesorowie UJ, Karol
Olszewski i Zygmunt Wróblewski dokonali po raz pierwszy na świecie skroplenia
tlenu, następnie azotu i tlenku azotu.
1887 - Dnia 14 czerwca poświęcono ukończony gmach
Collegium Novum. Pierwszy doktorat honoris causa został tu nadany 4 lipca
Ignacemu Domeyce, mineralogowi.
1889 - Zbudowana została klinika chirurgiczna UJ
oraz Collegium Medicum.
1891 - Przy Wydziale Filozoficznym UJ powstało Studium
Rolnicze, które niebawem wyodrębniło się jak osobny wydział.
1894 - Na początku roku akademickiego na UJ wpłynęły
64 podania o przyjęcie na studia skierowane przez kobiety. Realizacja tego
dezyderatu czekała do 1897 roku i nie dotyczyła wszystkich wydziałów. Na
wykładach farmacji pojawiły się jednak pierwsze hospitantki.
1895 - Do Krakowa przybywa Kazimierz Paulin Żorawski (1866-1953),
wybitny matematyk, rektor UJ w kadencji 1917/1918.
1900 - 7 czerwca obchodzono uroczyści
jubileusz 500-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej.
1900 - Do Krakowa przybywa Stanisław Zaremba (1863-1942), którego wiele
wyników z teorii równań różniczkowych cząstkowych weszło na stałe do
matematyki. S.Zaremba i K.Żorawski stworzyli w Krakowie środowisko naukowe,
z którego wyszli twórcy późniejszych znanych szkół
naukowych matematyki krakowskiej:
Franciszek Leja (1885-1979),
Tadeusz Ważewski (1896-1972),
Antoni Hoborski (1879-1940)
i Stanisław Gołąb (1920-1980).
1903 - Otwarto Dom Akademicki przy ul. Jabłonowskich
(60 pokoi dla 120 studentów).
1909 - Młodzież akademicka otrzymała drugi budynek
mieszkalny - bursę przy ulicy Garbarskiej.
1912 - 4 marca otwarta gmach Collegium Physicum,
dzisiejsze Collegium A. Witkowskiego, zwane od inicjatora
jego wzniesienia, fizyka, rektora UJ.
1912 - Oddano do użytku obszerny gmach dla Studium
Rolniczego (Collegium Agronomicum) - wchodzącego w skład Wydziału Filozoficznego
UJ. Zakupiono Gospodarstwo Doświadczalne w Mydlnikach.
1913 - Katedrę Fizyki Doświadczalnej na UJ objął po Auguście Witkowskim wybitny
fizyk Marian Smoluchowski (1872-1917). W historii fizyki zapewnił sobie trwałe
miejsce dowodząc prawdziwości atomistycznej teorii budowy materii.
Wybitny taternik i alpinista.
Tuż przed śmiercią wybrany na rektora UJ.
1914 - W przede dniu wybuchu drugiej wojny światowej
w skład UJ wchodzi cztery wydziały
Wydział Filozoficzny był wielokierunkowy, kształcili
się na nim zarówno humaniści jak i przyrodnicy (wśród nich rolnicy na autonomicznym
Studium Rolniczym). Studia trwały 4 lata (na Wydziale Lekarskim 5 lat).
1927 - Wyodrębnienie się Wydziału Rolnego.
1939 - Wojska niemieckie wkroczyły do Krakowa 6 września.
Uniwersytet został zamknięty. 6 listopada gestapo aresztowało 183 profesorów
(Sonderaktion Krakau) i uwięziło w obozie w Sachsenhausen
(byli wśród nich m.in. matematycy - profesorowie i adiunkci UJ i AG:
Adam Bielecki, Franciszek Leja, Stanisław Gołąb, Antoni Hoborski,
Stanisław Turski, Tadeusz Ważewski, Witold Wilkosz).
Warunki życia obozowego spowodowały śmierć wielu uczonych
w obozie lub bezpośrednio po zwolnieniu
(w 1940 roku po protestach międzynarodowej opinii
publicznej zwolniono 102 więźniów).
1940 - Przeniesiono zbiory Biblioteki Jagiellońskiej
do nowego gmachu przy alei Mickiewicza (uprzednio zbiory przechowywano
w Collegium Maius - od 1777 roku, kiedy połączono księgozbiory kolegiów
i burs).
1942 - Uniwersytet Jagielloński rozwinął tajne nauczanie,
około 800 studentów uczestniczyło w zajęciach prowadzonych przez 136 wykładowców.
1945 - Wznowienie zajęć na UJ po zakończeniu drugiej
wojny światowej.
1950 - W pierwszej połowie lat pięćdziesiątych odłączono
od UJ wydziały: teologiczny, medyczny i rolniczy.
W 1953 roku odbyła się ostatnia habilitacja na Wydziale
Teologicznym UJ (była to habilitacja Karola Wojtyły,
który habilitował się na podstawie
rozprawy Ocena możliwości zbudowania etyki chrześcijańskiej przy założeniach
systemu Maxa Schelera).
Awers monety 10 zł wybitej w 1964 r.
w dwóch wersjach: z wypukłym i wklęsłym napisem
1964 - Uroczyste obchody 600. rocznicy powstania
Akademii Krakowskiej. Oddano do użytku wiele nowych obiektów na terenie
tzw. drugiego kampusu,
m.in. budynek przy ulicy Reymonta, gdzie znalazły
nową siedzibę Instytut Matematyki UJ i Instytut Fizyki UJ.
1993 - 12 maja Akademia Medyczna im. Mikołaja
Kopernika w Krakowie zostaje włączona do Uniwersytetu
Jagiellońskiego jako Collegium Medicum, co oznacza
powrót nauk medycznych do UJ.
1997 - W niedzielę 8 czerwca papież Jan Paweł II
kanonizował królową Jadwigę podczas uroczystej mszy świętej na krakowskich
Błoniach z okazji 600. rocznicy powstania Wydziału Teologicznego na Akademii
Krakowskiej.
1999 - Podczas XV Zjazdu Matematyków Polskich na skwerze przed Instytutem Matematyki UJ
przy ulicy Reymonta 4 odsłonięto popiersie Stefana Banacha
(ur.20.03.1892 w Krakowie, zm.31.08.1945 we Lwowie) w 54.rocznicę jego śmierci.
Awers srebrnej monety 10 zł wybitej w 1999 r.
2000 Uniwersytet Jagielloński został uhonorowany złotym medalem Cracoviae Merenti.
Medal, ustanowiony w 1992 roku specjalną uchwałą Rady Maista Krakowa, jest przyznawany osobom,
organizacjom i instytucjom szczególnie zasłużonym dla miasta.
Laureatami złotego medalu Cracoviae Merenti są Jan Paweł II (1993 r.),
Uniwersytet Jagielloński (2000 r.) oraz Biskupstwo krakowskie (2000 r.)
2000 - 1 października odprawiono w Bazylice Mariackiej uroczystą
mszę świętą z okazji 600.rocznicy odnowienia Akademii Krakowskiej poprzedzoną
pochodem profesorów UJ, rektorów wszystkich polskich uczelni i wielu zagranicznych
uniwersytetów z Collegium Maius do Bazyliki Mariackiej na krakowskim Rynku.
Podczas uroczystych obchodów w roku 2000 i 2001 nadano wielu twórcom nauki, kultury i sztuki
doktoraty honoris causa.
2001 - Oddanie do użytku nowego skrzydła Biblioteki
Jagiellońskiej (jej zbiory w 1993 roku wynosiły ok. 4,5 mln jednostek bibliotecznych)
na zakończenie obchodów 600-lecia odnowienia Akademii. Trwają prace nad
rozbudową tzw. trzeciego kampusu w Pychowicach.
2002 Decyzją Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z dnia 18 grudnia 2002 roku począwszy
od dnia 1 września 2003 roku w miejsce Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki powstają:
- Wydział Matematyki i Informatyki (w skład którego wchodzą Instytut Matematyki
oraz Instytu Informatyki)
- Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej (w skład którego
wchodzą Instytut Fizyki oraz Obserwatorium Astronomiczne)
2003 - W skład Uniwersytetu Jagiellońskiego wchodzą następujące wydziały
(w nawiasie podano liczbę studentów - wg danych ze Sprawozdania rocznego Rektora UJ za rok 2003 - stan na 30.11.2003 r.):
- Wydział Prawa i Administracji (4632)
- Wydział Lekarski (2159)
- Wydział Farmaceutyczny (983)
- Wydział Ochrony Zdrowia (1486)
- Wydział Filozoficzny (4888)
- Wydział Historyczny (2851)
- Wydział Filologiczny (6593)
- Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej (763)
- Wydział Matematyki i Informatyki (1168)
- Wydział Chemii (1059)
- Wydział Biologii i Nauk o Ziemi (2390)
- Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej (5267)
- Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych (3494)
- Wydział Biotechnologii (299)
Daty powstania ważniejszych
uniwersytetów europejskich
1088 - Bolonia
1200 - Paryż (reforma w 1257)
XIII w. - Oxford
XIII w. - Cambridge
1222 - Padwa
1224 - Neapol
1229 - Tuluza
1246 - Neapol
1254 - Salamanka
1303 - Rzym
1321 - Florencja
1348 - Praga
1364 - Kraków (odnowienie w 1400)
1365 - Wiedeń
1386 - Heidelberg
1388 - Kolonia
1409 - Lipsk
1472 - Monachium
1477 - Moguncja
1477 - Tybinga
1559 - Genewa
1583 - Edynburg
1724 - Petersburg
1737 - Getynga
1755 - Moskwa
1779 - Berlin
1816 - Warszawa
1818 - Bonn
1825 - Karlsruhe
1827 - Sztokholm
1829 - Stuttgart
1836 - Londyn
1853 - Lozanna
1855 - Zurych
1859 - Turyn
1903 - Manchester
1904 - Leeds
1914 - Frankfurt nad Menem
1918 - Lublin (KUL)
1919 - Poznań
1919 - Hamburg
1924 - Mediolan
1971 - Brema
1974 - Hagen
Daty powstania
uniwersytetów na ziemiach polskich
1364 - Kraków
1579 - Wilno (Uniwersytet Stefana Batorego)
1661 - Lwów (Uniwersytet Jana Kazimierza)
1811 - Wrocław
1816 - Warszawa
1918 - Lublin (KUL)
1919 - Poznań
1944 - Lublin (UMCS)
1945 - Łódź
1945 - Toruń
1968 - Katowice
1970 - Gdańsk
1984 - Szczecin
1994 - Opole
2000 - Warszawa (Uniwersytet kard. Stefana Wyszyńskiego)
2001 - Zielona Góra
2001 - Rzeszów
Historia nazwy Uniwersytetu Jagiellońskiego
Studium Generale
Akademia Krakowska
Uniwersytet Krakowski
Szkoła Główna Koronna
Uniwersytet Jagielloński
Źródła:
Jan Adamczewski, Kraków od A do
Z, wydanie II, KAW, Kraków 1986.
H.Barycz, Alma Mater Jagellonica,
Wydawnictwo Literackie, Kraków 1959
Julian Dybiec,
Uniersytet Jagielloński 1918-1939,
PAU, Kraków 2000.
Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364-1764, I.
(red. K.Lepszy) Kraków 1964.
Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1765-1850, II,
cz.I,
(red.K.Opalek), Kraków 1964
Mirosław Francić, Kraków - kalendarz
dziejów,
Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.
Nowa Encyklopedia Powszechna, PWN,
Warszawa 1997.
Urszula Perkowska, Uniwersytet
Jagielloński w latach I wojny światowej, Universitas, Kraków 1990.
Złota księga UJ, Wydział Matematyki i Fizyki,
600-lecie Odnowienia Akademii Krakowskiej (red.B.Szafirski),
Kraków 2000.