Czy studia matematyczne są trudne?

Na pewno nie są łatwe, ale nie ma chyba studiów łatwych. Studia matematyczne wymagają od studenta zdolności matematycznych i pracy. Zajęć na uczelni jest znacznie mniej niż na wielu innych kierunkach, ale uczęszczaniu na zajęcia musi towarzyszyć samodzielna praca i staranne, na bieżąco, analizowanie wykładanego materiału.

Czy to prawda, że wiele osób odpada już na I roku?

W przypadku wielu roczników studenckich liczba osób kończących pierwszy rok matematyki była znacznie mniejsza, niż liczba przyjętych, ale nie zawsze - zdarzało się, że prawie wszyscy przyjęci na studia zaliczali I rok. Należy przy tym jednak podkreślić, że później powtarzanie roku zdarza się niezwykle rzadko; zazwyczaj, gdy ktoś zaliczy I rok, kończy studia w terminie. Warto też zaznaczyć, że często zdarzają się przypadki, że osoby, którym nie powiodło się na I roku matematyki rozpoczynają te studia ponownie rok później i są zazwyczaj dobrymi albo bardzo dobrymi studentami, otrzymują nagrody za wyniki w nauce. Jest nawet kilku doktorów nauk matematycznych, którzy powtarzali I rok!
W roku 2001/2002 został zmodyfikowany nowy program studiów, a jednym z jego podstawowych celów jest umożliwienie łatwiejszej adaptacji na I roku tym absolwentom szkół średnich, którzy zostali w szkołach słabiej przygotowani.

Czy słaby wynik na maturze lub egzaminie wstępnym oznacza niewielkie szanse na ukończenie studiów?

Nic podobnego! Egzamin wstępny jest pewnego rodzaju loterią, jego wynik zależy w dużej mierze od dyspozycji zdającego w konkretnym dniu, wchodzą też w grę nerwy, mogą zaskoczyć niestandardowe, nie spotykane w szkole pytania... Na maturze też dużą rolę grają nerwy i komuś może zdarzyć się "słabszy dzień"... Dopiero studia matematyczne naprawdę weryfikują kandydatów. Jest wiele osób, które ukończyły studia z bardzo dobrymi wynikami, mimo, że egzamin wstępny w ich przypadku wypadł słabo.

Czy osoby, którym nie powiodło się w Olimpiadzie Matematycznej, powinny zrezygnować z podejmowania studiów matematycznych?

Absolutnie nie! Ci, którzy mają na koncie sukcesy w Olimpiadzie Matematycznej, są zazwyczaj bardzo dobrymi studentami. Ale ta implikacja jest prawdziwa "tylko w jedną stronę". Jest bardzo wielu znakomitych studentów matematyki, którzy albo nie startowali w ogóle w Olimpiadzie, albo startowali bez powodzenia. Studia matematyczne różnią się od zawodów olimpijskich.

Jak to jest że studia są trzyletnie a nie pięcioletnie?

Jest to związane z obowiązkowo, odgórnie wprowadzonym systemem "3+2". Ale w przypadku UJ praktycznie prawie nic się nie zmieniło. Realizowany jest taki sam program, tyle, że w dwóch częściach.

Nie ma na studiach pierwszego stopnia specjalności zastosowań, finansowej, nauczycielskiej... Czy będzie można ją w tej sytuacji zrealizować na studiach II stopnia?

Oczywiście, jak najbardziej! Także w programie pięcioletnim pierwsze trzy lata były poświęcone ogólnemu przygotowaniu matematycznemu. Przeważająca większość studentów dopiero po dokładniejszym zapoznaniu się z podstawowymi dziedzinami matematyki będzie mogła wiedzieć, jaka specjalność naprawdę najbardziej im odpowiada. Specjalizacja następowała na szóstym semestrze, i program tego semestru różnił się praktycznie nieznacznie. Teraz też tak będzie - w ostatnim semestrze studiów trzyletnich pewne przedmioty będą do wyboru, właśnie pod kątem specjalności na studiach II stopnia.

Czy nie lepiej byłoby realizować specjalność zastosowań od samego początku?

Nie; chcąc zrealizować program porządnie i przygotować się do zaawansowanych działów związanych z zastosowaniami, trzeba na początku poznać podstawy wyższej matematyki, wspólne dla wszystkich. Oto przykład. Podstawową rzeczą dla zastosowań i matematyki finansowej jest rachunek prawdopodobieństwa; by go realizować na poziomie wyższym niż absolutnie elementarny, trzeba znać odpowiednio teorię miary,  która z kolei jest częścią zaawansowanej analizy matematycznej. By natomiast realizować analizę, trzeba nauczyć się wcześniej dobrze analizy jednej zmiennej, tzw. "wstępu do analizy"... Wstęp do analizy trwa przez cały pierwszy rok, na drugim zaczyna się analiza, a na trzecim rachunek prawdopodobieństwa. Poważniej na zastosowaniach można skupić się dopiero po odpowiednim przygotowaniu z rachunku prawdopodobieństwa... Ponadto, co będzie, jeśli po dwóch latach realizowania specjalności zastosowań okaże się, że to nie ta specjalność, którą student sobie wymarzył?

A co z ewentualną realizacją specjalności nauczycielskiej od początku?

To też nie jest optymalne rozwiązanie. Chcąc uczyć w szkole, trzeba wcześniej poznać materiał z odpowiednio wyższego punktu widzenia, nadto przygotować się do nauczania (chodzi o przygotowanie metodyczne i praktyki; przed odbywaniem tych praktyk należy się odpowiednio wyszkolić); tymczasem na to wszystko byłyby tylko 3 lata, po których absolwent miałby już otrzymać uprawnienia do nauczania! Ponadto, zgodnie z ustawą, absolwent studiów nauczycielskich I stopnia ma mieć uprawnienia do nauczania dwóch przedmiotów. Wtedy po prostu nie ma czasu na porządną realizację przedmiotów matematycznych.

Czy muszę ukończyć studia I stopnia by potem realizować studia II stopnia?

Tak. Jest to zdecydowanie sprecyzowane prawnie, nie ma innego wyjścia. Jednak  program studiów matematycznych na UJ jest tak ułożony, by "przejście między I i II stopniem" było jak najmniej kłopotliwe. Ponadto, jeśli komuś na III roku się nie powiedzie i będzie musiał powtarzać przedmiot, to Regulamin Studiów na UJ jest tak skonstruowany, że umożliwia studentom UJ realizację pewnych przedmiotów awansem i potem nadrobienie roku oraz uzyskanie tytułu magistra  sumarycznie w ciągu 5 lat.

Czy nie lepiej byłoby w tej sytuacji organizować studia pięcioletnie?

Na pewno lepiej byłoby, by taka możliwość pozostała. Tak uważali też nasi studenci. Rada Instytutu Matematyki UJ jednomyślnie wnioskowała, by na kierunku matematyka istniała możliwość (możliwość, a nie obowiązek) prowadzenia studiów pięcioletnich. Niestety, odgórne zarządzenia wykluczyły taką możliwość.

Czy mogę ukończyć studia I stopnia gdzie indziej i potem przyjść na UJ na studia II stopnia?

Oczywiście, serdecznie zapraszamy! Trzeba jednak koniecznie pamiętać, że na studiach dziennych I stopnia na UJ na kierunku matematyka program jest daleko bardziej zaawansowany niż na wielu spośród innych uczelni. Absolwenci szkół zawodowych na studiach II stopnia realizują obecnie bardzo wiele przedmiotów wraz ze studentami lat I-III, czyli (od roku 2007/08) studentami studiów I stopnia. Po prostu muszą zapoznać się z materiałem, którego na swoich studiach I stopnia nie mieli. Oczywiście, ile jest tego materiału, zależy w dużej mierze od tego, co i jak zrealizowali na studiach I stopnia, ale niemal w każdym przypadku studiów ukończonych poza UJ okaże się, że taki student będzie musiał umieścić w programie indywidualnym jakieś przedmioty, które jego koleżanki i koledzy po studiach na UJ już mieli. Z drugiej strony, pewnie z czegoś innego zostanie zwolniony... Na przykład, absolwent studiów I stopnia Uniwersytetu Warszawskiego,  na pewno prawie wszystko, co trzeba, będzie miał już zrealizowane, z kolei absolwenci szkół zawodowych zazwyczaj realizują u nas bardzo dużo materiału ze studentami lat I-III... Dlatego utworzona została na studiach II stopnia specjalność ogólna. Gdy okaże się, że materiału do zrealizowania jest bardzo dużo, można zrezygnować z konkretnej specjalności, uzyskanej być może na studiach I stopnia, i uzupełnić jedynie materiał z wyższej matematyki konieczny do uzyskania tytułu magistra. Oczywiście, można też realizować konkretną specjalność, wiele osób tak robiło. Teraz są z tym większe kłopoty, bo poprzednio studia II stopnia trwały 3 lata, teraz ustawowo nie mogą trwać dłużej niż dwa.

To jak jest wobec tego z tymi specjalnościami na studiach II stopnia? Czy można je wybrać dowolnie?

To będzie oceniane przy rekrutacji, w zależności od zrealizowanego na studiach I stopnia materiału. Praktycznie jednak dla absolwentów szkół zawodowych przeznaczone są specjalność nauczycielska (dla osób które ukończyły specjalność nauczycielską na studiach I stopnia) i ogólna.

A dla absolwentów studiów I stopnia na matematyce na UJ?

Ci przygotowani są do kontynuowania studiów na każdej specjalności. Istnieją jedynie pewne ograniczenia, dotyczące studentów o słabych wynikach, przy specjalnościach teoretycznej, finansowej i komputerowej.

W planach mam studia na UJ dopiero od II stopnia, co do I stopnia, waham się...

Na pewno znacznie lepiej będzie zacząć od razu od UJ. I ze względu na przygotowanie do finalnego etapu, i ze względu na to, że dwa lata na UJ to za mało, by poznać w pełni smak tych studiów i ich atmosferę...

Czym różnią się studia matematyczne na UJ od innych studiów matematycznych?

Różnic jest wiele. Można wspomnieć na przykład o wszechstronności; niejednokrotnie student po bliższym zapoznaniu się z matematyką wyższą stwierdzi na przykład, że mimo początkowej chęci bycia matematykiem stosowanym, woli jednak zostać teoretykiem. Studia na UJ umożliwiają podjęcie takiej decyzji dopiero po zapoznaniu się z podstawami matematyki wyższej; umożliwiają kształcenie w praktycznie każdym nurcie matematyki. Ponadto program studiów zawiera bogaty materiał matematyczny, znacznie bardziej obszerny, niż na wielu innych uczelniach. Matematyczna kadra naukowo-dydaktyczna na UJ nie ma nie tylko sobie równej, ale nawet porównywalnej, nie tylko w Małopolsce, ale na znacznie większym obszarze.
Warto też wspomnieć o perspektywach zatrudnienia - wielu pracodawców, chcąc zatrudnić matematyka, na pierwszym miejscu stawia właśnie absolwentów uniwersytetów, a w przypadku zatrudnienia w szkole - absolwentów uniwersytetów i uczelni pedagogicznych. Nasi absolwenci w pracy znakomicie się sprawdzają.

Czy podczas studiów trzeba wydawać dużo pieniędzy na podręczniki i skrypty?

Na studiach matematycznych w zasadzie wszystkiego, co jest potrzebne do egzaminu, student dowiaduje się na wykładach. Do egzaminów najlepiej przygotowywać się z własnych notatek. Podręczniki potrzebne są do ewentualnego rozszerzenia czy weryfikowania wiadomości, bardzo przydatne są też zbiory zadań, ale wszystkie je można wypożyczyć w bibliotece Instytutu Matematyki. Dopiero pod koniec studiów, podczas indywidualnej pracy, konieczne jest częstsze korzystanie z literatury, ale i tu z pomocą przychodzi biblioteka, a także pracownicy instytutu.

Czy to prawda, że na studiach matematycznych na UJ panuje wspaniała atmosfera?